ΤΑ ΤΕΚΝΑ ΤΗΣ ΧΗΡΑΣ

            Από τη μύηση του πρώτου κιόλας βαθμού, εμφανίζεται στην τεκτονική σκηνή η φιγούρα μιας χήρας.  Ποτέ όμως δεν μας εξηγούν ακριβώς γιατί αυτή η μορφή είναι τόσο σημαντική.  Όλοι εμείς μαθαίνουμε στη συνέχεια, ότι είμαστε τα τέκνα της.  Ο μεγάλος Διδάσκαλος του Τεκτονισμού, ήταν επίσης ο υιός μιας χήρας.  Κρατώντας τη βακτηρία του προσκυνητή, ας οδοιπορήσουμε ανά τους αιώνες αναζητώντας τους κρυφούς συμβολισμούς της «ατυχούς» χήρας και των τέκνων της…

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την αναζήτησή μας από τον ορισμό: τι είναι η χήρα? Χήρα αποκαλούμαι μια γυναίκα που έχασε τον άνδρα της και εξακολουθεί να παραμένει μόνη.  Τι σημαίνει όμως το ότι έχασε τον άνδρα της?  Αυτό δεν μας το διευκρινίζει ο ορισμός.  Μπορεί να πέθανε, μπορεί να έφυγε ξαφνικά μακριά και να την άφησε ή μπορεί για παράδειγμα να έκανε ένα παιδί μαζί της μέσα από μια τελείως πρόσκαιρη κι επιφανειακή σχέση.  Ακόμη και σε αυτή την τελευταία περίπτωση, ονομάζουμε συνήθως αυτή τη γυναίκα χήρα. 

Για τους σκοπούς της δικής μας έρευνας θα πρέπει να διερευνήσουμε δύο παραμέτρους:

Α) Γιατί απουσιάζει ο πατέρας? Τί απέγινε?

Β) Ποιος είναι ο πατέρας?

Επιχειρώντας να απαντήσω στην πρώτη ερώτηση θα υποστηρίξω ότι ο πατέρας μας είναι νεκρός.  Κι όχι μόνον είναι νεκρός αλλά έχει μάλιστα φονευθεί από εμάς, τα ίδια του τα τέκνα.  Για να αιτιολογήσω έναν τέτοιο αποσυμβολισμό, θα ήθελα να ανατρέξουμε στη μυθολογία και στην ψυχανάλυση.  Από πολύ παλιά συναντάμε αυτό το μοτίβο: το νέο σκοτώνει (ή αδρανοποιεί) το παλαιό προκειμένου να αναπτυχθεί και να πάρει τη θέση του.

Ο Κρόνος εξουδετέρωσε (ευνουχίζοντάς τον) τον πατέρα του Ουρανό, προκειμένου να γίνει αρχηγός των Τιτάνων.  Ο Ζευς με τη σειρά του, έπρεπε να σκοτώσει τον Κρόνο για να γίνει βασιλεύ στους Ολύμπιους Θεούς. Αλλά και στον εξόχως συμβολικό και συγκλονιστικό μύθο του Οιδίποδα, ο υιός φονεύει τον πατέρα του και ζευγαρώνει με τη μητέρα του.  Σύμφωνα με το Φρόυντ πρέπει όλοι να περάσουμε μέσα από το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα, προκειμένου να ενηλικιωθούμε.  Το οιδιπόδειο δεν είναι μια δυσλειτουργία του ανθρώπου.  Είναι ένα απαραίτητο εξελικτικό στάδιο.  Το μικρό αγόρι περνά μέσα από αυτή τη διαδικασία ανάμεσα στις ηλικίες των τριών και των πέντε ετών.  Σε αυτή την περίοδο έχει συχνά ασυνείδητες φαντασιώσεις ότι σκοτώνει ή τραυματίζει σοβαρά το μπαμπά του.  Επίσης προσπαθεί να «παγιδεύει» το μπαμπά και να τον «εκθέτει» απέναντι στη μαμά, η οποία είναι το αντικείμενο της λατρείας του.  Αργότερα, μετά την ηλικία των έξι ετών, αν όλα πάνε καλά, το αγόρι συνειδητοποιεί ότι η μαμά ανήκει στο μπαμπά, κι ότι δεν μπορεί να την κατέχει με τον τρόπο που το κάνει ο πατέρας.  Αν όμως το μικρό αγόρι δεν περάσει επιτυχώς από αυτή την οιδιπόδεια φάση, δεν μπορεί καθώς μας λέει η ψυχανάλυση, να συνεχίσει ομαλά την ανάπτυξή του και να εξελιχθεί υγιώς.

Συμβολικά τώρα, φαίνεται ότι κάτι παρόμοιο ισχύει και στην εσωτερική παράδοση.  Όσο υπάρχει η βαριά σκιά του διδασκάλου (πατέρας) πάνω από το μαθητή, δεν είναι εφικτό να ολοκληρωθεί η πνευματική ανάπτυξή του δευτέρου.  Είναι όπως ο πάσσαλος με τον οποίο στηρίζουμε ένα νεωστί πεφυτευμένο δένδρο.  Στην αρχή είναι απαραίτητος, έως ότου το νέο φυτό δυναμώσει, αλλά μετά από κάποιο σημείο πρέπει να τον πετάξουμε γιατί παράγει το αντίθετο αποτέλεσμα: εμποδίζει δηλαδή την απρόσκοπτη ανάπτυξη του φυτού.  Οι μοναχοί που υπηρετούν τον Ζεν βουδισμό, υποστηρίζουν πως αν ο μαθητής δεν καταφέρει να ξεπεράσει το δάσκαλο, τότε έχουν αποτύχει και οι δύο.  Για να επιτύχει λοιπόν ο μαθητευόμενος να εξελιχθεί στα ανώτερα επίπεδα πρέπει να είναι απαλλαγμένος βαρών.  Και η αυθεντία του Διδασκάλου είναι κι αυτή συχνά ένα αξεπέραστο φορτίο.  Έτσι, αφού φτάσει κάποιος σε ένα ορισμένο επίπεδο, έχει να περάσει μια μεγάλη δοκιμασία: το «φόνο του Πατρός».  Ακόμη και στη βίβλο, διαβάζουμε σε ένα σημείο ότι ο Ιησούς έλεγε: «όποιος θέλει να με ακολουθήσει, πρέπει πρώτα να σκοτώσει τον πατέρα του και τη μητέρα του…»

Ο Ούγκεν Χέριγκελ έχει γράψει ένα μικρό βιβλίο με τίτλο «Ζεν και η τέχνη της τοξοβολίας».  Σε αυτό περιγράφει έναν δυτικό άνθρωπο (τον εαυτό του), ο οποίος πήγε στην Ιαπωνία για να διδαχθεί την τέχνη της τοξοβολίας από έναν μεγάλο Διδάσκαλο του Ζεν βουδισμού.  Κατά την εκεί παράδοση και τεχνική, όταν ο μαθητής αστοχούσε συχνά στις βολές του, ο διδάσκαλος έπαιρνε το τόξο του μαθητή και τόξευε με αυτό τρία βέλη.  Με αυτό τον τρόπο «κούρδιζε» το τόξο, εμφυσώντας του ένα κομμάτι από τη δική του ισχυρή ενέργεια.  Στη συνέχεια, ο μαθητής έπαιρνε πίσω το τόξο του και οι βολές του ήταν βελτιωμένες.  Ο άνθρωπος της ιστορίας μας, μαθήτευσε πράγματι δίπλα στο γέρο σοφό και μετά από κάποια χρόνια κατέκτησε την τέχνη της Ζεν τοξοβολίας.  Τότε αποφάσισε να αφήσει την Ιαπωνία και να επιστρέψει στην πατρίδα του.  Τη μέρα που έφευγε από τη σχολή, ο διδάσκαλος του έκανε ένα αναπάντεχο δώρο.  Του χάρισε το δικό του διάσημο τόξο, με το οποίο τόξευε όλη του τη ζωή.  Αυτό ήταν το τελευταίο του μάθημα, καθώς του το έδωσε λέγοντας τα παρακάτω λόγια: «Πάρε το τόξο μου.  Θα σε βοηθήσει να διατηρήσεις ζωντανά όλα αυτά που σου δίδαξα.  Να εξασκείσαι συχνά.  Όταν σιγουρευτείς ότι η τέχνη της τοξοβολίας έχει κρυσταλλωθεί πια μόνιμα μέσα σου, Κάψε το!»

Συνεχίζοντας την οδοιπορία μας, ας θυμηθούμε ότι η μύησή μας στον Τεκτονισμό ξεκινά από το διασκεπτήριο.  Εκεί, στη σκοτεινή μήτρα του σύμπαντος, αντικρίζουμε εν σιωπή τα στοιχεία του κόσμου (άλας, θειάφι, ύδωρ, άρτος) και τις δύο θεμελιώδεις αρχές:  το θάνατο και τη δύναμη της αναπαραγωγής – δημιουργίας.  Ένα μυστηριώδες κρανίο (θάνατος) κι ένας πετεινός (η αναπαραγωγική δύναμη της φύσης) μας κοιτάζουν αινιγματικά.  Αν ήμασταν λίγο πιο απελευθερωμένοι στη θέση του πετεινού θα είχαμε τοποθετήσει ένα φαλλό όπως σε πολλά από τα αρχαία μυστήρια.  Από την πρώτη στιγμή λοιπόν αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε να κάνουμε με τα δύο βασικά ένστικτα του ανθρώπου…  Και η αλήθεια είναι πως δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά!  Το πρώτο εργαλείο που μας δίδεται άλλωστε είναι το λευκό περίζωμα, το οποίο έχει σκοπό να καλύπτει τη γεννητική περιοχή.  Δεν είναι τυχαίο που αυτή η ποδιά είναι το σημαντικότερο όπλο του τέκτονα.  Υπάρχουν τόσα άλλα εργαλεία (π.χ. μύστρο, σμίλη, σφύρα, κλπ), που χρησιμοποιεί ένας εργάτης τέκτων, πολύ πιο σημαντικά από την ποδιά εργασίας.  Εμείς όμως έχουμε επιλέξει αυτήν ακριβώς την ποδιά σαν κεντρικό σύμβολο του Τεκτονισμού.  Αυτό σημαίνει ότι η σημασία της είναι σπουδαιότερη των υπολοίπων εργαλείων.  Το περίζωμα είναι αυτό που επιλέχθηκε από τους αρχαίους μυσταγωγούς.  Είναι μάλιστα φανερό, ότι με το τριγωνικό επικάλυμμα εστραμμένο προς τα άνω, αποτελεί ένα καθαρά φαλλικό σύμβολο.

Αυτές οι δύο αρχές, ο θάνατος και η γέννηση δηλαδή, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους.  Στην ουσία ταυτίζονται.  Ο θάνατος για παράδειγμα σε κάποιο επίπεδο, ισοδυναμεί με γέννηση σε κάποιο άλλο επίπεδο.  Ο φαλλός λοιπόν, αν τον αντιληφθούμε, όχι με την τετριμμένη υλική του μορφή, αλλά με το εσωτερικό του νόημα, αποτελεί το κλειδί της αναγέννησης.  Για να το θέσω με τα σύμβολα που αντικρίζουμε στο διασκεπτήριο, ο μαθητής πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί τον πετεινό, ώστε να νικήσει τη νεκροκεφαλή!  Για να καταφέρει όμως να έχει τον έλεγχο της λίμπιντο χρειάζεται την βοήθεια του λευκού περιζώματος.  Αν σκοτώσει το διδάσκαλο χωρίς να φορά την ποδιά του, θα είναι ένας κοινός δολοφόνος και όλη η διδασκαλία θα χαθεί.  Φορώντας όμως την άσπρη ποδιά, με κάποιο μαγικό τρόπο η πράξη μεταστοιχειώνεται.  Και είναι πλέον ωφέλιμη και για τους δύο.  Αν το δούμε ψυχαναλυτικά, όσο ο πατέρας ζει, ο υιός είναι σε σύγκρουση μαζί του.  Όταν όμως πεθάνει, τότε το παιδί προσπαθεί πολύ περισσότερο να ταυτιστεί με το νεκρό του είδωλο.

Ο φόνος του Πατέρα είναι αναγκαίος τόσο για τον υιό του, όσο και για τον ίδιο.  Ο νεκρός διδάσκαλος γίνεται πιο δυνατός από τον ζωντανό.  Δεν είναι τυχαίο που ούτε ένας από τους μεγάλους μύστες δεν πέθανε από φυσικό θάνατο.  Ο μυσταγωγός φαίνεται ότι έχει ανάγκη το βίαιο θάνατο προκειμένου να εξελιχθεί στο επέκεινα.  Ο Διόνυσος, ο Όσιρης, ο Σωκράτης, ο Πυθαγόρας, ο Ιησούς, ο Ορφέας, όλοι τους εφονεύθησαν! Αυτή η βίαια αποκοπή της ασημένιας κλωστής τους, ήταν η τελευταία τους δοκιμασία, προκειμένου να ανοίξει γι αυτούς η θύρα του εσώτερου κύκλου της Αιωνίας Ανατολής.  Για να περάσουν επιτυχώς δε, την έσχατη ταύτη δοκιμασία, πρέπει να έκαναν τέλεια χρήση του άσπιλου λευκού περιζώματός τους.

Συνεχίζοντας να στηριζόμαστε στη βακτηρία του οδοιπόρου, θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στη δεύτερη ερώτηση που θέσαμε στην αρχή: «Ποιος είναι ο πατέρας?».  Για να εμπνευστούμε θα στρέψουμε για μιαν ακόμη φορά το βλέμμα μας στο παρελθόν, ζητώντας βοήθεια από τους μύθους και τις αλληγορίες.  Από τις ζωές των μεγάλων Μυστών.  Εκεί είναι τα κλειδιά που ξεκλειδώνουν πολλά σύμβολα.  Ας θυμηθούμε λοιπόν ότι σε παραδόσεις από όλες τις άκρες αυτού του πλανήτη, υπάρχει ο μύθος της Παρθενογένεσης.  Πολλοί μεγάλοι μύστες διαβάζουμε ότι γεννήθηκαν από παρθένες μητέρες.  Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει φυσικός πατέρας και άρα μιλάμε για τα τέκνα μιας χήρας!  Αυτό που υπονοεί ο συγκεκριμένος συμβολισμός είναι ότι ο πατέρας είναι από άλλο επίπεδο.  Γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις ο πατέρας είναι το Άγιο Πνεύμα, ένα κομμάτι δηλαδή καθαρού θεϊκού φωτός.  Με άλλα λόγια, όποιος προχωρεί στο Μέγα Έργο, οφείλει να απαλλαγεί από τις τετριμμένες διδασκαλίες.   Θα γίνει ο υιός της χήρας, που την αποκαλούν «Σοφία».  Και πατέρας του θα είναι ο Ύψιστος.

Έχοντας απαντήσει πλέον και στις δύο αρχικές ερωτήσεις, θα συνοψίσουμε με μια παρατήρηση.  Σε παλαιότερες εποχές υπήρχαν οι τελετές περάσματος, προκειμένου να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αφομοιώσουν τις αλλαγές που προκύπτουν από τα σημαντικά γεγονότα της ζωής μας.  Έτσι υπήρχε τελετή για τη Γέννηση, για την Ενηλικίωση για το Θάνατο, κλπ.  Στις μέρες μας αυτές οι τελετές έχουν καταργηθεί και το υποσυνείδητο δεν μπορεί να χωνέψει πλέον εύκολα τις αλλαγές με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπο.  Ο Τεκτονισμός έχει ακριβώς τη λειτουργία μιας τέτοιας τελετής διάβασης.  Οι τέκτονες, μπορεί να μην μπορούν όλοι να το διατυπώσουν με λόγια αλλά βαθιά μέσα τους το αισθάνονται και αυτό είναι που τους κάνει να επιμένουν να προσέρχονται στις Στοές.  Ας πορευθούμε λοιπόν αδελφοί μου όλοι μαζί από Δυσμών προς Ανατολάς.  Η ατυχής χήρα, που οι αρχαίοι την αποκαλούσαν Σοφία, μας δίδει τις ευλογίες της.  Είναι η μητέρα μας και αν αφουγκραστούμε καλά στο σούρουπο, θα την ακούσουμε να μας ψιθυρίζει ιστορίες για τη φύση του χαμένου πατρός μας.  Του αιωνίου διδασκάλου της Αρετής, της Αγάπης και της Αληθείας.

Αναγνώσθηκε το Μάρτιο του 2015 σε κανονικές εργασίες.